Aktualności | Bahnhof przy Wilhelmstraße

Wzniesiony pod koniec 1925 roku budynek dworca zamknął dzisiejszą ul. Zwycięstwa (dawną Wilhelmstraße). Przez architektów zaliczany do funkcjonalizmu, łączył w sobie celowość i prostotę.

W tym celu podczas budowy podniesiono poziom torowiska o 3,5 m – dzięki temu podróżni korzystali ze schodów przy wchodzeniu na peron tylko raz, a nie dwa razy. Jakie jeszcze ciekawostki wiążą się z budową stacji?

Pierwszy dworzec kolejowy w Gliwicach powstał już w połowie XIX wieku – miasto znalazło się wtedy na trasie linii Wrocław–Mysłowice. Obiekt wybudowano z myślą o miejscowości liczącej ok. 10 tys. mieszkańców i niewielkim ruchu towarowym. Budynek stanął nieco na północny zachód od dzisiejszego dworca. Rosnący przepływ towarów i ludzi szybko pokazał, że u progu XX wieku obiekt ten nie zaspokajał potrzeb rozwijających się Gliwic. Z transportu kolejowego często korzystał na przykład stacjonujący w mieście garnizon wojskowy. Sama kolej również wpłynęła pozytywnie na dalszy przemysłowy rozwój miasta. „Tysiące ludzi znalazło tu zatrudnienie, oraz w zakładach związanych z koleją. I tak np. w 1889 r. Zakłady Huldschyński (późniejsza Huta 1. Maja) rozpoczęły produkcję kół i obręczy do zestawów kolejowych” pisze Jacek Schmidt w „Historii kolei w Gliwicach do 1945 r.” (artykuł ukazał się w „Roczniku Muzeum w Gliwicach”, t. VII–VIII).

Rok 1926 (fot. z archiwum Muzeum w Gliwicach)

Z różnych względów nowy budynek dworca został oddany do użytku dopiero w latach 20. XX wieku. Wówczas rozbudowano także wiadukty kolejowe, a  obecne Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego i Stację Rozrządową przekształcono w jedne z największych tego typu obiektów we wschodnich Niemczech! Warto zaznaczyć, że przed rozbudową naprawy trwały średnio od 100 do 150 dni, później – tylko 30 dni. Przy dzisiejszych ulicach Chorzowskiej, Zabrskiej, Barbary, Horsta Bienka, Skowrońskiego, św. Marka, Elsnera, Kolberga i Mastalerza powstały mieszkania dla kolejarzy. W sumie z pracy na kolei z rodzinami żyło tu wówczas około 20 tys. osób.

Rok 1937 (fot. z archiwum Muzeum w Gliwicach)

13 grudnia 1925 roku uroczyście otwarto główny gmach dworca. W dwóch holach działało 12 kas biletowych (w miejsce 7 w dawnym obiekcie). Główny hol miał wymiary 27 x 14 m i wysokość 11 m, jego powierzchnia wynosiła 370 m². Drugi hol miał powierzchnię 200 m² i wysokość 7,7 m, służył pasażerom IV klasy (przede wszystkim tłumom robotników dojeżdżających do pracy w sąsiednich miastach). Bryła wyróżniała się dużymi oknami, które wpuszczały mnóstwo światła oraz drewnianym sufitem. Przy głównym wejściu ulokował się zakład fryzjerski, sklep z artykułami tytoniowymi oraz księgarnia. Działała też przechowalnia bagażowa (z telefonem na żetony), przechowalnia rowerów oraz poczekalnia, w której można było kupić coś do jedzenia. Zjeść można było również w eleganckiej restauracji. Kierował nią kucharz o nazwisku Krex. W 1926 roku rozpoczęto budowę nowej poczty, która stylem odpowiadała stacji kolejowej.

(mm)

Rok 1959 (fot. z archiwum Muzeum w Gliwicach)